In de rubriek ‘De Mannen aan het woord’ zijn we dit keer in gesprek met Gerwin te Velde expert bij EcoStyle, onze leverancier voor natuurlijke en biologische producten die het leven in de tuin ondersteunen en versterken. Wij werken heel veel samen met Gerwin, omdat hij, net als ons, graag kennis deelt. En kennis zit er meer dan genoeg bij Gerwin.
Dat het klimaat verandert en we een ander weerbeeld gaan zien is een feit. Maar heeft dat ook invloed op het tuinonderhoud? Deze vraag legden wij aan hem voor. Daarop deelde Gerwin 5 geheimen met ons voor een gezonde tuin vol leven.
Het Klimaat verandert, verandert dat ook het tuinonderhoud?
‘Er zijn zeker veranderingen te bespeuren. Zo zien we bijvoorbeeld met langere periodes van droogte en extreme regenval dat de bodem sneller dichtslaat. Dat betekent letterlijk dat er geen zuurstof meer bij komt. En zuurstof is essentieel voor alles dat leeft. Het is daarom heel belangrijk om 2x per jaar de bodem los te maken om het zo van extra zuurstof te voorzien. We praten dan over bodemstructuur.
Een goede bodemstructuur is het eerste geheim van een gezonde tuin vol leven. Dit kan heel eenvoudig worden bevorderd door gaatjes te maken in de bodem, waardoor het weer zuurstofdoorlatend wordt. Denk aan de prikrol waarmee het gazon wordt bewerkt. Maar u kunt ook eenvoudig met bijvoorbeeld een hooivork gaatjes in de bodem van de border prikken.
Gaatjes in de grond, dat klinkt eenvoudig. Is het ook zo eenvoudig?
‘Ja en nee. Gaatjes prikken kan iedereen. En dat wil ik dan ook zeker aanraden om te doen. Het is echt belangrijk dat er voldoende zuurstof is. Maar een goede bodemstructuur wordt ook bepaald door het bodemleven. Daarmee kom ik op het tweede geheim. Er leeft van alles in de bodem. Diertjes die in de grond leven, zoals wormen, zorgen eveneens voor een hele goede zuurstofdoorlatendheid. Daarnaast zijn er organismen die in de bodem leven. Ik praat dan over gisten en schimmels. Gist is voedsel voor diverse bacteriën en die bacteriën zorgen weer voor afbraak van organische stof. Denk aan afgevallen bladeren. Wanneer de bacteriën dit afbreken komen er suikers en eiwitten vrij die als voedsel dienen voor de bomen, heesters, bloemen. Kortom alles dat groeit en bloeit in de tuin. Wanneer er voldoende voedsel is voor bacteriën, is er ook een diversiteit aan bacteriën. Goede en slechte houden elkaar in stand en zorgen voor extra weerstand bij de plant.
Daarnaast zijn er dus ook schimmels. Die doen iets soortgelijks met organisch stof, maar zorgen voor afbraak van moeilijkere materialen, zoals hout en wortels. Dan is er nog een specifieke schimmel waar we heel erg blij van worden. Dat is de Mycorrhizaeschimmel. Dat woord mag je weer vergeten, wat hij doet is belangrijker. Hij is in staat om in symbiose met de plant te leven. Ze zorgen erg goed voor elkaar. De plant levert suikers aan de schimmel en deze geeft er vocht en voedingsstoffen, zoals fosfaat en sporenelementen voor terug. Daarnaast heeft deze schimmel hele lange schimmeldraden, die weer voor lucht in de bodem zorgen. Hierdoor wordt het worteloppervlak van de plant enorm vergroot en kan deze ‘stevig’ wortelen.’ Kortom, het derde geheim is dat er voldoende organisch stof moet zijn voor bacteriën en schimmels, zodat deze op hun beurt weer voeding aan de plant kunnen geven. Voeding is het derde geheim.
Hoe weten we of de bodem gezond is met voldoende bodemleven?
Om te beginnen kunnen tuinbezitters zelf al bijdragen aan het proces van afbraak van organische stof, waarmee bodemleven wordt bevorderd. Het vierde geheim is simpel, zorg voor voldoende organische stof door de tuin niet te netjes te maken. Laat afgevallen blad maar liggen in de herfst en de natuur doet haar werk. Er wordt op die manier een gezonde organische kringloop gecreëerd. De natuur zorgt op die manier zelf voor:
Is dat alles?
‘Nee, dat is zeker niet alles. Wanneer ik het heb over de samenstelling van de grond, kijken we ook naar de PH-waarde. En daarmee kom ik op het 5e geheim van een gezonde tuin. We zien dat PH-waardes enorm kunnen afwijken. De ideale waarde is 6. Met ideaal bedoel ik de beste omstandigheid voor het bodemleven. Per gebied en zelfs per tuin kunnen de waardes verschillen. Daarnaast is ook het seizoen van invloed op de PH-waarde. Dit is ook de reden dat er in het voorjaar andere meststoffen worden gebruikt dan in het najaar. Er zijn verschillende natuurlijke middelen die ervoor zorgen dat de PH-waarde naar boven of naar beneden kan worden bijgesteld.
De bodem is van essentieel belang. Hoe zit het met de gewassen? Zie je daarin ook verschuivingen plaatsvinden met het oog op klimaatverandering?
‘Jazeker, het wordt steeds meer een uitdaging om de bodemstructuur optimaal te houden, juist omdat de natuur nu enorm in ontwikkeling is. We kijken in het algemeen daarom naar gewassen die sterker zijn. Meer weerstand hebben zeg maar. Maar ook dat kan per tuin enorm verschillen, daarom raden we altijd eerst een bodemonderzoek aan. Het zesde en laatste geheim voor een tuin vol leven is dat de beplanting heel goed wordt afgestemd op de situatie.
