Is het dan eindelijk echt herfst? Of slaan we die dit jaar over? Vanmorgen leek het wel of we een sprongetje naar de winter hadden gewaagd. Prachtig zonnig weer, maar de temperaturen liegen er niet om.
Dat mag de pret niet drukken. Voor velen is de herfst het mooiste seizoen in het bos. Niet zo vreemd, want er gebeurt echt van alles. De natuur heeft het druk met de voorbereidingen op een nieuw seizoen.
Voor ons is dat te zien aan de verkleurende bladeren die het bos een prachtig aanzicht geven. De kleurverandering komt door de stof Chlorofyl. Deze stof, ook wel bekend als bladgroen, werkt het beste wanneer er voldoende zonlicht is die bovendien warmte afgeeft. Inderdaad, in de zomermaanden. Het is een belangrijke stof voor planten, omdat het koolstofdioxide en water omzet in zuurstof en suikers. Voedsel voor de boom. Om dat te kunnen doen heeft het stofje op haar beurt ook energie nodig: zonlicht.
Hoe beter Chlorofyl haar werk kan doen, hoe groener wij de bladeren zien.
Maar zijn die bladeren wel echt groen? Het antwoord is nee. De natuur neemt ons in de maling. Wanneer Chlorofyl op haar best is, absorbeert ze alle kleuren, behalve… groen. Daardoor zien wij groen blad!
In de herfst neemt de werking van het stofje af. Dat betekent minder voedsel voor de boom, waardoor die genoodzaakt is in een winterslaap te gaan. Letterlijk! Want de sapstromen nemen af of stoppen. Vergelijk het met dieren in een winterslaap die een hele lage hartfrequentie hebben.
Maar eerst verkleuren de bladeren. Hoe zit dat dan? Afhankelijk van het soort boom, bevat de boom stoffen als Caroteen (oranje) of Anthocyaan (rood). Dit zijn eveneens voedingstoffen. Voordat de boom in winterslaap gaat, worden deze voedingsstoffen opgebruikt of opgeslagen in de takken en de stam. Wanneer deze voedingsstoffen uit het blad zijn gehaald, kleurt het blad bruin. Dit is de eigenlijke kleur van het blad.
Zodra de eerste nachtvorst is geweest laat de boom vervolgens haar blad los. De meeste bomen zijn na vandaag daarom snel kaal.
En er is meer aan de hand in het bos. Plotseling duiken er overal paddenstoelen op.
Hoe komt het toch dat we die voornamelijk in de herfst zien? En hoe is het mogelijk dat ze van de één op de andere dag lijken te verschijnen en weer net zo snel kunnen verdwijnen?
Het antwoord vindt u in De Week van Wesseling: een schimmig bestaan
Hoe dan ook. Ze zijn vaak fascinerend en vaak prachtig om te zien.
Wanneer we paddenstoelen tegenkomen willen we er daarom vaak meer over weten. Natuurmonumenten heeft om die reden een artikel geschreven waarmee u paddenstoelen kunt herkennen.
Tot zover de meest zichtbare veranderingen die de natuur ondergaat ter voorbereiding op het nieuwe seizoen. Er gebeuren daarnaast ook veel onzichtbare dingen. Misschien is het u opgevallen dat het stiller is geworden in het bos. Vogels trekken niet alleen naar warmere oorden, maar verplaatsen zich ook binnen de landsgrenzen ter voorbereiding op de winter. Ze zoeken de meer waterrijke gebieden op en verlaten het bos.
Andere vogels, zoals eksters, verzamelen net als eekhoorns beukennootjes en eikeltjes en verstoppen deze op een veilige plek. Wanneer het voedsel binnenkort schaars wordt, hebben zij nog ergens een ‘geheime’ voorraad waar uit geput kan worden. Lang niet alles wordt gebruikt, zodat er soms op plekken een beukenboom of eikenboom ontstaat waar u hem nooit had verwacht. Misschien wel in uw tuin.
Wilt u de dieren in uw tuin een veilige winter bieden?
Denk dan aan nestkasten voor eekhoorns, vleermuizen en kleine vogels die in ons land overwinteren.
Ook voor egels zijn kant-en-klare holletjes te koop en u doet de natuur een groot plezier door sommige hoekjes in de tuin lekker rommelig te laten.
Goed weekend!
De Mannen van Wesseling
