Of Maretak zoals hij ook wel heet.
De meeste mensen denken bij het horen van die naam direct aan kerst. Logisch, want dit plantje houdt al eeuwenlang een kersttraditie in stand. Soms wordt hij in een krans verwerkt tijdens de feestdagen, maar eigenlijk hoort hij in zijn geheel zonder verdere poespas boven de deur te hangen.
Of ‘zij’ moeten we eigenlijk zeggen, want alleen de vrouwelijke variant wordt voor deze traditie gebruikt. Deze kenmerkt zich door de witte besjes.
Tref je elkaar onder de Mistletoe, dan geef je elkaar niet alleen een zoen. Het gebruik leert dat je ook een besje plukt. Alleen de vrouwelijke plant heeft besjes. Wanneer er geen besjes meer in de tak hangen, is de mistletoe zijn magische werking kwijt en mag je elkaar niet meer zoenen
We kennen de traditie meestal wel, maar het gebruik heeft ons nuchtere Nederlandse volkje nooit bereikt. In Engeland en Amerika daarentegen is het gebruik net zo normaal als een kerstboom hier. Dat komt omdat het kusritueel al rond 1720 in Groot Brittannië is bedacht. Maar de geschiedenis daarachter gaat nog veel verder terug naar de tijd van de druïden. Zij zagen het plantje als symbool voor liefde en vriendschap. Troffen vijanden elkaar onder een maretak, dan werden de wapens een dag lang neergelegd.
Een gebruik overigens dat de kerk in Engeland inspireerde om een mistletoe-mis te houden. Daarbij werd criminelen vergiffenis geschonken.
De wapens neerleggen ja, maar of de vijanden elkaar nu ook gelijk in de armen vlogen om te zoenen? Het liefdesverhaal achter de maretak komt voort uit de Noorse mythologie. Die vertelt dat Baldur, de zoon van Oppergod Odin en zijn vrouw Frigga werd gedood door een pijl gemaakt van maretak. Zijn moeder huilde boven de pijl en haar tranen veranderde in witte bessen. Toen ze de witte bessen op de wonden van haar zoon legde, kwam hij weer tot leven. Als dank kreeg iedereen die onder de maretak liep een kus.
Nu het zoenen is opgehelderd, blijft de vraag, waarom het een kersttraditie is geworden.
De kans is groot dat de Romeinen daarvoor hebben gezorgd. Voor hen stond de maretak symbool voor liefde en vrede. Daar ontsata een gelijkenis met kerst. De Romeinen geloofde dat de maretak beschermde tegen boze geesten. Om die reden werd de plant bij de ingang van de woning opgehangen, zodat boze geesten geen toegang hadden. Daarnaast werd de maretak gezien als symbool voor vruchtbaarheid.
De kerk was in eerste instantie tegen de heidense gebruiken van deze plant en wilde de maretak verbieden. Echter zonder succes. Bovendien was het de taak van de kerk om liefde en vriendschap te bevorderen, waarbij de geboorte van Jezus tevens symbool stond voor vruchtbaarheid. Uiteindelijk kwam alles samen tot wat vandaag de dag een kersttraditie is.
Of de traditie ook nog speelt onder jongeren vandaag de dag en daarmee nog lang stand houdt? Dat wilden de studenten in dit filmpje ook graag weten en bedachten een ludieke enquête.
